- [email protected]
- 08508116629
Kemik İltihabı Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?
Tıp literatüründe osteomiyelit olarak bilinen kemik iltihabı ya da farklı bir deyişle kemik iliği iltihabı, bakteri ya da mantar kaynaklı bir tür enfeksiyon hastalığıdır. Travmalara bağlı olarak kemik dokusunun dış dünya ile temas etmesi ile oluşur. Cerrahi operasyonlar ya da vücudun farklı bir bölgesinde bulunan enfeksiyonun kan dolaşımı yolu ile kemik iliğine ulaşması da osteomiyelite neden olabilir. Tüm bunların yanı sıra osteomiyelit, kronik hastalıklar ve bazı zararlı alışkanlıklara bağlı olarak da meydana gelebilir. Akut ya da kronik olabilen osteomiyelit, genellikle birden ortaya çıkan ateş ile karakterizedir. Kronik osteomiyelit çoğu vakada, akut osteomiyelitin tedavi edilmemesi nedeniyle gelişir. Kronik osteomiyelit vakalarında mevcut enfeksiyon, farklı bir kimliğe sıçrayarak ikincil bir osteomiyelite de yol açabilir. Şiddetli osteomiyelit vardığında enfeksiyon, kemik dokusu aşındırarak deri altına, oradan da dışa yayılabilir. Yüksek ateş, terleme ve şiddetli ağrı, osteomiyelit belirtileri arasında yer alır. Ayrıca kemik iltihabına bağlı olarak kemiklerde ve yumuşak dokuda şişlik oluşabilir. İlgili bölgede dokunmaya karşı hassasiyet söz konusudur. Kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen bu rahatsızlığın belirtilerine ve nedenlerine geçmeden önce sıklıkla merak edilen “Kemik iltihabı nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir.
Osteomiyelit, kemik iliğinde var olan enfeksiyon anlamına gelir. Bu nedenle kemik iltihabı ya da kemik iliği iltihabı olarak da adlandırılır. Toplumda oldukça nadir görülen bu rahatsızlık, aynı zamanda çok ciddi bir sağlık problemidir. Hem yetişkinleri hem de çocukları etkileyebilen kemik iltihabı, tüm dünyada her 10,000 kişiden 2 kişide görülür. Osteomiyelit akut ya da kronik olarak ortaya çıkabilir.
Osteomiyelit, vücutta farklı bölgelerde var olan enfeksiyonun kan yoluyla kemiklere ulaşması ile bu bölgede enfeksiyona yol açması ile meydana gelebilir. Kaza, yaralanma, kırık gibi travmalar, kemik ve eklem üzerinde yapılan cerrahi operasyonlar, kemik iltihabı oluşmasına yol açabilir. Osteomiyelit genellikle stafilokok grubundan Staphylococcus aureus adlı bakterinin yol açtığı enfeksiyondan kaynaklanır. Daha nadir durumlarda ise mantarlar da osteomiyelit rahatsızlığına neden olabilir. Fakat kronik osteomiyelit, bazı durumlarda Camurati-Engelmann Sendromu gibi çeşitli rahatsızlıklar veya bağışıklık sistemine ait bazı problemler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Tüm bunların yanı sıra kemiklerde enfeksiyon oluşumunu kolaylaştıran etkenler de söz konusu olabilir. Özellikle diyabet ve böbrek hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkların varlığında ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin osteomiyelitte yakalanma riski sağlıklı bireylere oranla çok daha yükselir.
Osteomiyelit çocuklarda sıklıkla kol ve bacak gibi uzun kemiklerde görülürken, yetişkinlerde kalça, omuz ve ayak kemiklerinde meydana gelir. Osteomiyelit vakaları, günümüzde tıp biliminin gelişimiyle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Bu nedenle kemik iltihabı belirtileri konusunda bilgi sahibi olmak önemlidir.
Kemik iltihabı vakalarında rahatsızlık, her zaman bir semptoma yol açmayabilir. Bu nedenle hastalık, herhangi bir belirtiye neden olmadan sessiz bir şekilde ilerleyebilir. Bu tip vakalarda osteomiyelit, çoğunlukla rutin sağlık kontrolleri sırasında ya da hastalığın şiddetlenmesi sonucu farklı belirtilerin ortaya çıkmasıyla fark edilir. Bazı durumlarda ise kemik iltihabı erken dönemde de belirtilere neden olabilir. Bu tip vakalarda kemik iltihabı belirtileri pek çok kişide aynı şekilde seyreder. Sık görülen osteomiyelit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Tüm bunların yanı sıra omurlarda da kemik iltihabı görülebilir. Omurları etkileyen osteomiyelit vakalarında yukarıda sıralanan belirtilere ek olarak, gece saatlerinde şiddetini arttıran sırt ağrıları da görülebilir. Kalça ve bacak kemiklerinde ortaya çıkan osteomiyelit varlığında ise kişinin topallaması söz konusu olabilir. Kemik iltihabına bağlı olarak görülen belirtilerin başında ağrı gelir. Osteomiyelitten etkilenen kemiğe baskı yapıldığında ağrının şiddeti artar.
Dolayısıyla zorlama ya da hareketsizlik gibi nedenlerle de ortaya çıkan ve istirahat ile geçmeyen kemik ve eklem ağrıları önemsenmeli ve bir ortopedi uzmanına muayene olunmalıdır.
Osteomiyelit, kemiklerde görülen enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkar. Çoğu kemik iltihabı vakasında, cilt tabakasında yaygın olarak görülen Stafilokok bakterisi etkendir. Daha nadir vakalarda ise mantarların yol açtığı enfeksiyonlar da kemik iltihabına sebep olabilir. Bu mikroorganizmaların kemiğe ulaşması farklı şekillerde olur. Vücudun farklı yerlerinde meydana gelen bir enfeksiyon, tedavi edilmediği ya da şiddetini artırdığı durumlarda dolaşım sistemi aracılığıyla vücuda yayılabilir. Bu enfeksiyon türlerinin kan dolaşımı aracılığı ile kemiklere gelmesi, osteomiyelit rahatsızlığına yol açabilir. Kemik iltihabına yol açan bir diğer etken de kemiğin zararlı mikroorganizmalara karşı açık halde bulunmasıdır. Farklı bir deyişle kemiğin vücut dışına çıkması ya da kemiğin cilt yüzeyinden görülecek şekilde meydana gelen travmalar, kemik iltihabı açısından önemli bir risk kaynağıdır. Bunlara ek olarak kemik ve eklem rahatsızlıklarına bağlı olarak yapılan cerrahi operasyonlar da osteomiyelite sebep olabilir. Kemik iltihabına yol açan etkenlerin bir bölümü ise şu şekilde sıralanabilir:
Kemik iltihabı tanısı, osteomiyelit belirtileri gösteren kişinin hekime başvurması ile koyulur. Hekim, öncelikle kişinin anamnezi alır. Bu sırada ailevi rahatsızlıklar, var olan kronik hastalıklar ve sürekli kullanılan ilaçlar hakkında bilgi alınır. Ardından kişinin fizik muayenesi yapılır. Muayene sırasında hastanın şikayetlerinin yoğun olduğu bölgenin durumu kontrol edilir. Kişi ilgili bölgedeki ısı artışı, şişlik ya da kızarıklık gibi belirtiler açısından değerlendirilir. Ek olarak ilgili kemiğin bulunduğu bölgenin hareket kabiliyeti incelenir. Hekim ayırıcı tanı için farklı tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler genellikle laboratuvar testleri ve radyolojik görüntülemelerden oluşur. Yapılan kan testlerinde vücutta enfeksiyon varlığı araştırılırken ultrason, röntgen, BT ve MR gibi görüntüleme yöntemleriyle ilgili kemik dokusu incelenebilir. Elde edilen bulgular ışığında kişiye osteomyelit tanısı koyulabilir. Osteomiyelit, kişiden kişiye temas ya da solunum yoluyla geçen bir hastalık değildir. Ancak düşük bir ihtimal de olsa enfeksiyon, sağlıklı bir bireye kan yoluyla geçebilir. Osteomiyelit rahatsızlığı tedavi edilmediğinde çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için erken dönemde tedaviye başlanması önerilir. Sıklıkla sorulan sorulardan biri de “Kemik iltihabına hangi bölüm doktoru bakar?” şeklindedir. Bu soru da “Kemik iltihabının tanı ve tedavisi için ortopedi ve travmatoloji uzmanlarına başvurulması gerekir.” şeklinde cevaplanabilir.
Kemik iltihabı tanısı alan kişilerin tedavisi farklı yöntemlerle yapılabilir. Osteomiyelit hastalığına sıklıkla bakterilerin yol açması nedeniyle antibiyotik tedavisi uygulanır. Var olan kemik iltihabının şiddetine göre rahatsızlık, antibiyotiklerin damar yolundan verilmesi ile gerçekleştirilebilir. Tedaviden yanıt alan hastalarda ağız yoluyla alınan antibiyotiklere geçiş yapılabilir. Kronik kemik iliği iltihabı vakalarında ise enfekte olan doku ve/veya kemik, cerrahi yöntemlerle çıkarılabilir.
Tedavi almayan ya da tedaviye çok geç başlanan vakalarda uzvun tamamen çıkarılması olarak tanımlanabilen ampütasyon işlemi zorunlu hale gelebilir. Bu nedenle kemik iltihabı belirtileri arasında yer alan şişlik, kızarıklık ve ağrı gibi semptomlar hafife alınmamalı ve bir an evvel ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.
Eğer sizde de osteomiyelit belirtileri olduğunu düşünüyorsanız vakit kaybetmeden bir ortopedi uzmanına muayene olabilirsiniz.
