- [email protected]
- 08508116629
Omuz Sıkışma Sendromu Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Omuz sıkışma sendromu ya da sıkışık omuz sendromu, omuzun top-soket eklemi (glenohumeral eklem, GH) ve akromion (omuzun üst tarafında yer alan kemik) arasındaki ağrılı sıkışmayı tanımlayan genel bir terimdir. Omuzdaki yumuşak dokunun şişmesinden kaynaklanır. Omuz osteoartritinin ya da halk arasında bilinen adıyla omuz kireçlenmesinin veya omuz bursitinin (kemiklerin üst kısmını kaplayan bursa adlı dokunun iltihaplanması) neden olduğu şişlikten kaynaklanan eklem boşluğundaki darlık, omuz sıkışma sendromuna yol açabilir.
Omuz sıkışma sendromu, humerus yani üst kol kemiği ile omuzun üst dış kenarı arasında bulunan rotator manşetin sürekli olarak sürtünmesi ile oluşur. Sürtünme, daha fazla şişmeye ve bu alanın daha da daralmasına yol açar. Dolayısıyla oluşan tahriş ve ağrı şiddetlenir. Omuz sıkışma sendromunun bir diğer nedeni de kemik mahmuzlarıdır. Kemik mahmuzları, rotator manşetin etrafındaki boşluğu sıkıştırarak mahmuzların rotator manşete sürtünmesine neden olur. Omuz sıkışma sendromu tedavi yöntemleri arasında istirahat, buz uygulaması, iltihap önleyici ilaçlar, fizik tedavi, kortizon enjeksiyonları ve cerrahi girişimler yer alır. Omuz sıkışma sendromu tanı ve tedavi yöntemlerine geçmeden önce sıklıkla merak edilen “Sıkışık omuz sendromu nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir.
Omuz sıkışması, akromion adı verilen kürek kemiğinin üst dış kenarının, rotator manşete sürtmesi ya da çarpması sonucu oluşur. Omuz sıkışma sendromunu daha iyi anlamak için omuz anatomisini temel anlamda öğrenmek faydalı olabilir. Omuz ekleminde, kürek kemiği yani skapula, üst kol kemiği humerus ve klavikula olarak tanımlanan köprücük kemiği bulunur. Üst kol kemiğinin üst ucu, top benzeri yuvarlak bir yapıya sahiptir. Kürek kemiği ise yassı formdadır. Bu nedenle üst kol kemiği ve kürek kemiği sağlam bir eklem yapısı oluşturamaz. Omuz ekleminin stabilitesini artırmak için bölgede rotator manşet olarak adlandırılan bir grup kas ve tendon bulunur. Rotator manşet, supraspinatus, infraspinatus, teres minor, subscapularis olmak üzere 4 kas ve tendon grubundan oluşur. Rotator manşet, omuzdaki iki kemik (akromion ve humerus) arasında küçük bir boşlukta yer alır. Kolların kaldırılması gibi hareketlerin yapılmasına yardımcı olur. Rotator cuff ile omuzun üst tarafında yer alan kemik (akromion) arasında ise bursa olarak adlandırılan kayganlaştırıcı bir kese bulunur. Kişi kolunu hareket ettirdiğinde bursa, rotator manşetin serbest bir şekilde kaymasını sağlar. Normalde kişi kolunu yukarı kaldırdığında rotator cuff ile akromion arasında sürtünme meydana gelir. Omuz sıkışma sendromunda ise sürtünme daha şiddetlidir ve bursa ve rotator manşet zarar görebilir.
Rotator manşet, sürtünmeye bağlı olarak tahriş olduğunda veya zedelendiğinde tıpkı burkulma vakalarında olduğu gibi bölgede şişlik meydana gelir. Bununla birlikte rotator manşet kemiklerle çevrili olduğu için şişme, başka olayların meydana gelmesine neden olur. Şişlik, rotator manşetin etrafındaki boşluk miktarını azaltarak akromiona sürtünmesine neden olur. Bir kısır döngü gibi, rotator manşet tendonlarının sürtünmesi, akromionun altındaki boşluğu daha da daraltan şişliğe neden olur. Bazı durumlarda akromion kemiği üzerindeki çıkıntılar (kemik mahmuzları), rotator manşetin oturduğu boşluğun daha da daralmasına neden olarak sıkışmaya katkıda bulunabilir.
Omuz sıkışma sendromunun belirtilerinin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
Belirtiler genellikle haftalar ya da aylar içinde yavaş yavaş gelişir. Omuz sıkışması, bursit ve rotator manşet tendiniti olarak adlandırılan omuzdaki diğer yaygın ağrı kaynaklarıyla yakından ilişkili olabilir. Omuz ağrısı, rotator manşette var olan daha ciddi yaralanmanın ya da rotator manşet yırtığının işareti de olabilir. Sıklıkla merak edilen bir diğer soru da “Sıkışık omuz sendromu neden olur?” şeklindedir.
Tüm omuz ağrısı vakalarının yaklaşık %44 ila %65’ini oluşturan omuz sıkışma sendromu, yaygın olarak, kolun baş üstü pozisyonda sıklıkla döndürüldüğü ya da savrulduğu yüzme, voleybol ve tenis gibi spor dallarında görülür. Ayrıca pencere silmek ve badana yapmak gibi işlerle uğraşan kişilerde de sık karşılaşılır. Omuz sıkışması, uzanmış bir kolun veya doğrudan omuzun üzerine düşmek gibi bir travmadan da kaynaklanabilir. Halk arasında kireçlenme olarak bilinen osteoartrit varlığında da omuz sıkışma sendromu meydana gelebilir. Ayrıca doğumsal ve edinsel anomaliler de omuz sıkışma sendromu nedenleri arasında sayılabilir. Omuzun tekrarlayan aktivitesi, yaralanma veya yaşa bağlı aşınma ve yıpranma, bölgede bulunan tendonların şişmesine ya da yırtılmasına yol açabilir. Benzer nedenlere bağlı olarak bursa dokusu tahriş olabilir ya da iltihaplanabilir. Tüm bu etkenler omuz sıkışma sendromuna sebebiyet verebilir.
Omuz sıkışması belirtileri ile ortopedi doktoruna başvurulduğunda hekim, öncelikli olarak kişinin anamnezini alır. Bu esnada hekim, tekrarlayan kol hareketlerinin varlığını, ağrıyı hafifletmek için kullanılan ilaçları, etkilenen kol ve/veya omuzda geçmişte yaralanma olup olmadığını, omuz ağrısının ne zaman başladığını ve bu süre içinde ağrı şiddetinin artıp artmadığını sorgular. Fizik muayene sırasında kol ve omuz gücü değerlendirilir. Baş üstü kol hareketleri sırasında ağrı varlığı araştırılır. Hekim gerekli gördüğünde röntgen ve MR gibi radyolojik tetkikler isteyebilir. Enjeksiyon uygulaması ile ağrının hafifleyip hafiflemediğini değerlendirebilir. Akromionun altındaki boşluğa enjekte edilen az miktarda bir anestezik, ağrıyı hafifletirse, kişiye omuz sıkışma sendromu tanısı konulabilir. Ancak tanı için tüm bulguların bir arada değerlendirilmesi gerekir. Bu noktada sıklıkla karşılaşılan sorulardan biri de “Omuz sıkışması nasıl tedavi edilir?” şeklindedir.
Omuz sıkışma sendromu tedavisinin amacı, ağrıyı azaltmak ve omuz fonksiyonunu eski haline getirmektir. Omuz sıkışma sendromu cerrahi dışı ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Hafif şiddetli vakalarda kişiye hareketlerin kısıtlanması, istirahat, buz ve fizik tedavi uygulamaları önerilebilir. Hekim aksini belirtmedikçe, günde bir veya iki kez omuza 20 dakika buz uygulanması faydalı olabilir. Bu aşamada hekim, omuz hareket aralığını geliştirmek için germe egzersizleri önerebilir. Ağrının azalması durumunda rotator manşet kaslarının gelişimi için güçlendirme egzersizleri yapılması istenebilir. Daha şiddetli vakalarda hekim, ibuprofen veya naproksen gibi nonsteroid antiinflamatuvar ya da topikal ilaçlar reçete edebilir. Tüm bu tedavi yaklaşımlarından fayda görmeyen kişilere ya da şiddetli vakalarda omuz sıkışma sendromu ameliyatı olarak da bilinen cerrahi yöntemler önerilebilir. Bu yöntemlerden biri, subakromiyal dekompresyon veya artroskopik omuz dekompresyonu adı verilen bir ameliyattır. Bu yöntemde rotator manşete daha fazla alan yaratmak için akromionun bir kısmı çıkarılır. Bu girişim, halk arasında kapalı ameliyat olarak da bilinen artroskopik yöntemle yapılabilir. Omuzdaki artrit, biseps tendonunun iltihaplanması ve kısmi rotator manşet yırtılması dahil olmak üzere omzunuzdaki diğer problemler de aynı ameliyat sırasında onarılabilir. Bazı nadir vakalarda ise açık ameliyat yapılması gerekebilir.
Eğer sizde de omuz sıkışma sendromu belirtileri varsa bir ortopedi doktoruna görünebilirsiniz.
