Omuz Ağrısı Nedir, Nasıl Geçer?

Omuz ağrısı, toplumda sık görülen bir sağlık sorunudur. Bunun önemli nedenleri arasında omuz ekleminin hareket kabiliyetinin son derece yüksek ve karmaşık olmasındandır. Farklı bir deyişle köprücük, kürek ve kol kemiği; omuz eklemini oluşturur. Ancak eklemin sağlam yapısını oluşturan bu kemikler değil; eklemin etrafında bulunan yumuşak dokulardır. Kas, tendon, bursa, ligament ve kapsüllerden oluşan yumuşak dokuda sıklıkla lezyonlar oluşabilir. Omuz ekleminin etrafını saran kapsül denilen bir tür eklem kılıfı bulunur. Kapsülde yapışıklık olması durumunda donuk omuz olarak bilinen ağrılı rahatsızlık ortaya çıkabilir. Kapsülün üzerinde ise eklemi oluşturan ya da bir başka deyişle kemikleri birbirine bağlayan ligament adı verilen bağlar bulunur. Bu dokunun zorlanması ya da gevşekliği, omuz ekleminde çıkığa neden olabilir. Ligamentin üzerinde de omuzun hareket kabiliyetini sağlayan, kasların kemiğe tutunduğu bölge olarak da açıklanabilen, tendonlar yer alır. Omzu çevreleyen ve rotator cuff olarak bilinen 4 farklı tendon bulunur. Bu tendonlarda oluşan yırtıklar da ağrı oluşumuna yol açabilir. Tüm bunlara ek olarak, omuz ekleminin hareketini kolaylaştıran bursa adı verilen kesecikler bulunur. Bu keseciklerde oluşan bazı iltihaplı rahatsızlıklar, omuz ağrısına neden olabilir. Omuz ağrısının nedenleri ve tedavisi konularına geçmeden önce “Omuz ağrısı nedir?” bunu anlamak faydalı olabilir.

Omuz Ağrısı Nedir?

Omuz ağrısı, dirsek ve omuz arasındaki bölgede yer alan humerus kemiği ile skapulanın yani kürek kemiğinin birleştiği noktada meydana gelen ağrılardır. Kürek kemiğinin dış kısmında glenoid adı verilen yuva yer alır. Bu nokta, humerus kemiğinin dış bölümü ile kürek kemiğinin birleştiği eklem bölgesidir. Kolun, omuz ekleminden hareketini sağlayan glenoid isimli yuva, sert ve lifli bir doku katmanı ile çevrilidir. Labrum adı verilen bu katman sayesinde üst kol kemiği, stabil şekilde hareketi edebilir. Bölgede bulunan kas ve tendonlar ise rotator kılıfı olarak da bilinen bir yapı ile kaplıdır. Tüm bunlar, omuz ekleminin rahatça hareket etmesini, esnekliğini ve stabilitesini sağlar. İşte omuz ekleminin bu karmaşık ve esnek yapısı, pek çok farklı etkene bağlı olarak zarar görebilir. Bunun sonucunda farklı şiddette ağrılar ve diğer yakınmalar ortaya çıkabilir. Sıklıkla sorulan sorulardan biri de “Omuz ağrısı nedenleri nelerdir?” şeklindedir.

Omuz Ağrısı Neden Olur?

Omuz ağrısı çoğunlukla kemikleri çevreleyen yumuşak dokuların zedelenmelerine bağlı oluşur. Aniden gelişen omuz ağrısı vakaları, genellikle yanlış hareketten kaynaklanır. Kas ve tendonların zarar görmesine yol açabilen bu gibi durumlarda, soğuk kompres uygulamaları ve istirahat, ağrıların rahatlamasını sağlayabilir. Ancak kolun askıya alınmaması gerekir. Bu eylem, donuk omuz olarak da bilinen rahatsızlığa sebep olabilir. Ağrının rahatlamaması ve şiddetini artırması durumunda bir ortopedi doktoruna başvurulmalıdır.

Genellikle kolun yukarı kaldırma hareketi veya uzanma sırasında meydana gelen ağrı, zaman zaman farklı rahatsızlıkların omuz bölgesine yansımasından da kaynaklanabilir. Bu durum omuz sıkışma sendromundan kaynaklanabilir. Tendinit ve bursit vakalarında da harekete bağlı olarak tendon veya rotator kılıfı zarar görebilir.

Farklı bir anlatımla omuz ağrısı, omzun kendi yapılarından kaynaklanabilir. Omuz sıkışma sendromu, donuk omuz, kalsifik tendinit, omuz gevşekliği, miyofasiyal ağrı veya yarı omuz çıkığı, omzun kendisinden kaynaklanan ağrılara örnek olarak verilebilir. Ayrıca omzun etrafında bulunan kas ve sinirlerin hasarlanması da omuzda ağrıya neden olabilir. Bu durumda güçsüzlük ön plandadır. Omuz dışı yapılar da omuz ağrısına yol açabilir. Sözgelimi iltihaplı romatizma varlığı, akciğerin üst bölgesini etkileyen kanser, safra kesesi, dalak ve karaciğer problemleri dahi omuz ağrısına yol açabilir. Tüm bunlara ek olarak boyun fıtıkları da omuza yayılır şekilde ağrıya neden olabilir.

Omuzda ağrıya yol açan etkenlerin bir bölümü subakromial impingement (omuz sıkışması) travmalar, metabolik hastalıklar, enfeksiyonlar, fibromiyalji, boyun fıtığı ve kireçlenme gibi rahatsızlıklardan oluşur. Geceleri omuz ağrısı oluşumu ise gün içinde omzun yanlış kullanılmasından, zorlanmasından ya da bazı nadir vakalarda tümör varlığından da kaynaklanabilir. Omuz ağrısına yol açan ve sık görülen rahatsızlıkların bir kısmı şunlardır:

• Omuz Sıkışması: Omuz ağrısının başlıca sebepleri arasında yer alır. Omuz sıkışma sendromu olarak da bilinen bu rahatsızlıkta kolun yukarı kaldırılmasını sağlayan kas ve tendonlar, kemik yapıları arasında sıkışır. Ev işi yapan bireylerde, yüzme ve voleybol gibi spor dalları ile ilgilenenlerde, elin sürekli olarak yukarı kaldırılarak kullanıldığı meslek dallarında çalışanlarda sık görülür. Omuzun fazla ve yanlış kullanılmasına bağlı olarak oluşan bu rahatsızlık tedavi edilmediğinde tendonların tamamen yırtılmasına neden olabilir. Omuz sıkışması vakalarında başlangıçta aralıklı olan ağrı, zamanla sürekli hale gelir. Gece artan ağrılara bağlı olarak “Omuz ağrısından uyuyamıyorum” şeklinde yakınmalar görülebilir. Kişinin günlük işlerinin aksamasına yol açabilir.
  
  
• Donuk Omuz: Eklem kapsülünün daralmasıyla karakterize olan donuk omuz, kol hareketlerinin aşırı derecede kısıtlandığı durumlarda ortaya çıkar. Şeker hastalarında daha sık görülen donuk omuz, farklı aşamalardan meydana gelir. Yaklaşık 1 yıl kadar süren ilk aşama ağrılı dönemdir. İkinci aşamada ise omuz, kelimenin tam anlamıyla donabilir. Omuz hareketlerinin kısıtlanması sonucunda kişi, günlük işlerini yapamaz hale gelebilir. Bu dönemde ağrı bir miktar azalır.
  
  
• Kalsifik Tendinit: Son derece şiddetli omuz ağrısına yol açan patolojik bir rahatsızlıktır. Kireç birikimi olarak da bilinen tendon üzerindeki kristallerin çökmesi ile oluşan bu rahatsızlıkta ağrı, genellikle aktivite sonrasında ani ve şiddetli bir şekilde başlar. Kalsifik tendinit, buz uygulamaları, enjeksiyon tedavileri, fizik tedavi gibi cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilebileceği gibi daha şiddetli vakalarda cerrahi girişim gerekebilir.
  
  
• Bursit: Omuz ekleminde kemiğin etrafında bulunan tendonlar veya kaslarda yer alan sıvı dolu kesenin iltihaplanması ile oluşur. Kesecik iltihabı olarak da adlandırılan bursit, tekrarlayıcı ve zorlayıcı hareketler sonucu oluşabilir. Bursit rahatsızlığında ağrı, hareket ve basınç ile birlikte artış gösterir. Şişlik, hassasiyet, hareket kabiliyetinde azalma ve enfeksiyona bağlı olarak ateş görülebilir. 
  
  
• Omuz Çıkıkları: Omuz eklemini oluşturan kemiklerin zorlanmasına yol açan travmalara bağlı olarak omuz çıkıkları oluşabilir. Omuz çıkığı varlığında omuz ağrısı şiddetli olabilir. Omuz çıkığı, kişinin kendisi ya da bir yakını tarafından müdahale edilmemesi gereken bir rahatsızlıktır. Bilinçsiz müdahale, omuza ve etrafındaki dokulara daha fazla zarar verebilir. Ortopedi uzmanı, uygun manevralarla omuz çıkığını yerine oturtur. Bazı vakalarda cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir. 
  
  Fibrozit: Halk arasında kulunç olarak da bilinen fibrozit, omuz ağrısına yol açan etkenlerden bir diğeridir. Aşırı zorlanma, gerilme, stres, postür bozuklukları, omurgadaki statik problemler gibi pek çok etken fibrozite yol açabilir.

Omuz Ağrısı Tanısı Nasıl Koyulur?

Omuz ağrısının pek çok farklı nedeni olabilir. Bu nedenle omuz ağrısı şikayetiyle bir ortopedi uzmanına başvurulduğunda hekim öncelikle kişinin anamnezini alır. Yapılan fizik muayenenin ardından, gerekli durumlarda röntgen, MR ve BT gibi radyolojik tetkiklerin yanı sıra EMG yapılması istenebilir. Elde edilen bulguların ışığında hekim, omuz ağrısının neden kaynaklandığını belirler ve ardından tedaviye başlanır.

Omuz Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Omuz ağrısı tedavi yöntemleri oldukça geniş bir yelpazede yer alır. Bu noktada omuz ağrısına yol açan odağın belirlenmesi son derece önemlidir. Bazı vakalarda, istirahat, ağrı kesici ilaçlar, enjeksiyon uygulamaları ile omuz ağrısı tedavisi yapılabilir. Bazı durumlarda ise cerrahi girişimlerin yapılması söz konusu olabilir.

Eğer sizin de omuz ağrısı şikayetiniz varsa bir ortopedi doktoruna başvurarak muayene olabilirsiniz.