Kemik Kanseri Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Kemik sağlığı, kemik yoğunluğu ile direkt bağlantılıdır. Kemik yoğunluğu kişinin genel sağlığı ve kalsiyum miktarına bağlı olmak kaydıyla, 20 ila 30 yaşlarında en yüksek seviyede olur. Bu yaş aralığından sonra kemik yoğunluğunun normal seviyede kalması için kişinin sağlıklı beslenmesi, düzenli egzersiz yapması ve yaralanmalara karşı dikkatli olması gerekir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte sistematik hastalıkların görülme ihtimali de artar. İskelet sisteminde gelişen bu hastalıklardan biri de kemik kanseridir. Son derece nadir görülen kemik kanseri, kötü huylu kemik tümörü olarak da açıklanabilir. Toplam kanser vakalarının %1’ini oluşturur. Kemik kanseri, vücudun herhangi bir kemiğinde gelişebilir. Fakat yaygın olarak leğen kemiği, kol ve bacakta bulunan kemiklerde görülür. Kemik kanseri vakalarında genetik öykü son derece etkilidir. Bunun yanı sıra bazı kemik hastalıkları ve geçmişte radyasyon tedavisi almış olmak da kemik kanseri oluşumunda etkilidir. Hastalık çoğunlukla, tümörün bulunduğu bölgede ağrı, yumru ve şişlik ile kendini belli eder. Tedavisi, kansere neden olan tümörün boyutuna, türüne ve agresif olup olmamasına göre farklılaşsa da çoğunlukla cerrahi tedavi uygulanır. İleri vakalarda uzvun alınması gerekebilir. Kemik kanseri tedavi yöntemlerini açıklamadan önce kemik kanserinin ne olduğunu anlamak gerekebilir.

Kemik Kanseri Nedir?

Kemik tümörü, genellikle iyi huylu olmakla birlikte kötü huylu olanları da mevcuttur. Kemik kanseri, iskelet sisteminde oluşan ve doku tahribatına yol açan kötü huylu tümördür. Nadir rastlanan kemik kanseri, 20 yaşından küçüklerde ve yaşlılarda daha sık görülür. Kötü huyu kemik tümörü olarak da tanımlanabilen kemik kanseri genellikle iki farklı şekilde ortaya çıkar. Primer kemik kanseri, kemik ya da eklem kıkırdağında başlayan kanser türüdür. Sekonder kemik kanseri olarak adlandırılan grupta ise vücudun başka bir yerinde başlayan kanser hastalığının metastaz ile yani yayılarak kemiğe sıçraması söz konusudur. Sekonder kemik kanseri genellikle kanser oluşumunun başladığı odak organın veya dokunun adıyla anılır. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi kemik kanserinde de hücrelerin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ve yığınlar oluşturması söz konusudur. Hücre yığınları, tümör olarak adlandırılır. Kemik kanseri vakalarında sıklıkla cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulur. Kemik tümörü belirtileri konusunda geçmeden önce sıklıkla sorulan “Kemik kanseri neden olur?” sorusunu yanıtlamak gerekir.

Kemik Kanseri Neden Olur?

Kemik kanseri nedenleri genellikle bilinmez. Coğrafi faktörler, ırk, genetik, fıtık varlığı, büyüme çağı bozuklukları, bazı ilaçların kullanımı, Hepatit B, HPV, ve EBV gibi bazı virüs türleri kemik kanseri oluşumuna katkıda bulunan sebeplerden bazılarıdır. Ancak bu etkenlerin birinin ya da tümünün kişide olması, kişinin kesinlikle kemik kanseri olacağının göstergesi değildir. Kemik kanseri oluşumunda rol oynayan bazı etkenler vardır. Bu etkenlerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:

• Aileden geçen retinoblastom ve Li-Fraumeni sendromu gibi bazı genetik sendromlar,
• Kemik yenilenmesini etkileyen Paget hastalığı,
• Daha önceden radyoterapi, kemoterapi ya da kemik iliği nakli gibi kanser tedavileri almış olmak.

Bu risk faktörlerine ek olarak yapılan bazı araştırmalarda, tıpta umblikal herni olarak adlandırılan göbek fıtığı ile dünyaya gelen bebeklerde, kemik ya da yumuşak dokuda başlayan Ewing sarkomu türünde kanser gelişme ihtimalinin yaklaşık 3 kat arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Kemik kanseri oluşumu, çarpma, düşme veya kaza gibi travmatik sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmaz.

Kemik Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Kemik kanserinin erken dönemde kişinin kendisi tarafından fark edilmesi zordur. Bunun temel sebebi kemik kanseri belirtilerinin sıklıkla belirsiz olmasıdır. Ancak kemik kanseri, şişlik ve ağrı gibi şikayetlere yol açar. Belirtiler tümörün oluştuğu bölgeye göre farklılık gösterebilir. Ağrı genellikle uzun sürelidir ve ağrı kesiciler etki etmez. Tümörün bulunduğu kemiğin kullanımıyla ağrının şiddeti artabilir. Fakat bu belirtiler kemik iltihabı, çarpma, yaralanma gibi pek çok farklı duruma bağlı olarak oluşabilir. Örneğin büyüme çağındaki çocuklarda görülen kol, bacak ağrıları da ebeveynler tarafından büyüme atağı şeklinde yorumlanır. Ancak büyüme atağına bağlı olarak görülen ağrılar, genellikle gece saatlerinde ortaya çıkar. Kemik kanseri vakalarında ise ağrının şiddeti gün boyunca neredeyse aynıdır ve zaman içinde artış eğilimi gösterir. Bu nedenle kemik ağrısı şikayeti olan bireylerin bir ortopedi uzmanına görünmesi önemlidir. Kemik kanseri semptomlarının bir diğeri, etkilenen bölgede hassasiyete yol açan iltihap varlığıdır. Bu durum şişlik ve kızarıklığa da neden olabilir. Kemik üzerinde belirgin bir yumru, kemik yoğunluğunun azalmasına bağlı olarak kemiklerin normalden daha çabuk çatlaması veya kırılması şeklinde görülebilir. Kemik kanserinin bulunduğu bölgede hareket kısıtlılığı, yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, titreme, ateş ve nadiren gece terlemeleri de kemik kanseri belirtileri arasında sayılabilir.

Kemik Kanseri Türleri Nelerdir?

Kemik tümörü ya da farklı bir deyişle kemik kanseri, kanser oluşumunun başladığı hücre çeşidine göre farklı adlarla sınıflandırılır. Başlıca kanser türleri şunlardır:

• Osteosarkom: Kemik kanseri türleri arasında en sık görülenidir. Kemik oluşumu ve yenilenmesinden sorumlu osteoblast hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkar. Çoğunlukla 10 ila 19 yaş arasındaki çocuklarda, diz ve üst kol bölgesinde ortaya çıkar. Ancak yetişkinlerde ve yaşlılarda vücuttaki herhangi bir kemikte oluşabilir. Nadir vakalarda kemik dışı dokularda da görülebilir. Paget hastalığı olan bireylerde osteosarkom görülme riski daha yüksektir.
  
  
• Kondrosarkom: En sık görülen ikinci kemik kanseri türüdür. Kanserin başlangıç noktası kıkırdaktır. Kanserli hücreler sürekli olarak kıkırdak dokusu üretir. Genellikle yavaş büyüme eğiliminde olan kondrosarkom, genellikle pelvis, üst bacak ve omuz bölgesinde ortaya çıkar. Bazı vakalarda hızla büyüyerek vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir. Kondrosarkomun bir alt türü olan ekstraskeletal kondrosarkomda ise kanserin odak noktası kıkırdak değil, kol ve bacakların üst kısmında yer alan dokulardır.
  
  
• Ewing Sarkom: Bu kanser türünde kanser, direkt olarak kemik içinde gelişir. Nadir vakalarda ise yumuşak dokuda da ortaya çıkabilir. Hızlı büyüyen bir yapıya sahip olan Ewing sarkom, kaburga, bacak ve pelvis kemiklerinde daha sık görülür.

Bunların dışında kanser, kemik iliğinde de ortaya çıkabilir. Kemiğin orta kısmındaki yapı olarak tanımlanabilen kemik iliği kanserinin kendi içinde alt türleri bulunur.

Kemik Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kemik kanseri tedavisi, kanserin türüne, bulunduğu bölgeye, vücuda yayılıp yayılmadığına ve şiddetine göre farklı şekillerde yapılabilir. Kemik kanseri tedavisinde sıklıkla kullanılan yöntemlerden biri cerrahidir. Tam iyileşme için kanserli hücrelerin tümüyle vücuttan uzaklaştırılması gerekir. Kemik kanserinin cerrahi tedavisinde, kanserli doku ve çevreleyen kemik dokusunun çıkarılması amaçlanır. Şiddetli vakalarda ekstremitenin tamamen alınması gerekebilir. Ancak bazı durumlarda kanserli alanın tümüyle çıkarılması mümkün olmaz. Bu vakalarda cerrahi tedavi sonrasında radyoterapi uygulamaları kullanılır. Kanser tedavisi amacıyla kemiğin çıkarılmasından sonra iyileşme görülürse rekonstrüktif cerrahiye ihtiyaç duyulabilir. Bu yöntemde vücudun farklı bir bölgesinden alınan kemik parçası ya da yapay kemik, çıkarılan kemiğin yerine yerleştirilir.

Pek çok kanser türünün tedavisinde olduğu gibi kemik kanseri tedavisinde de radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapi yöntemlerine başvurulur.

Kanser türlerinden korunmak için hastalık risklerini öğrenmek, sağlıklı ve dengeli beslenmek, alkol ve sigara tüketiminden uzak durmak gerekir. Kanserden korunmak için düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.