Diskoid Menisküs Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Menisküs, diz eklemini oluşturan uyluk ve kaval kemiği arasında yer alan ve hareket sırasında kemikleri korumak için yastık görevi gören, kama şeklindeki kıkırdak dokudur. Her dizde ikişer tane menisküs bulunur. Sağlıklı menisküs C harfi şeklindedir. Diskoid menisküs ise normalden daha kalın ve genellikle oval veya disk şeklindedir. Normal şekilli bir menisküsten daha fazla yaralanmaya eğilimlidir. Diskoid menisküsü olan kişi, tüm yaşamı boyunca hiçbir problem yaşamayabilir. Farklı bir deyişle diskoid menisküs, ağrı veya rahatsızlığa neden olmazsa tedaviye gerek duyulmaz. Bununla birlikte, bazı insanlar diskoid menisküs ile ilgili diz problemleri yaşar. Bu tip vakalar tedavi gerektirir.

Diskoid menisküs gelişiminde genetik veya aile öyküsü rol oynayabilir. Ek olarak, dönme hareketi sırasında veya spor yaparken ani yön değişikliklerine bağlı olarak gelişen yaralanmalar da diskoid menisküse neden olabilir. Semptomlar genellikle çocukluk döneminde başlar. Ağrı başta olmak üzere, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi bazı belirtiler ortaya çıkar. Diskoid menisküs tedavisi genellikle cerrahi olarak yapılır. “Diskoid menisküsün tanı ve tedavi yöntemlerine geçmeden önce sıklıkla sorulan “Diskoid menisküs ne demek?” sorusunu yanıtlamak gerekir.

Diskoid Menisküs Nedir?

Menisküs, uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasında yer alır. Temelde iki kemik arasında bir amortisör görevi görür. Vücut ağırlığını ve basınç yüklerini dengeli şekilde dağıtır. Her iki kemiğin uç kısımlarında yer alan kıkırdak doku, diz ekleminin rahatça hareket etmesine yardımcı olur. Ayrıca eklem uyumuna katkıda bulunarak, diz ekleminin stabilizasyonuna katkı sağlar. Diz ekleminde iki adet menisküs dokusu bulunur. Dizin iç kısmındaki medial menisküs; dış kısmındaki ise lateral menisküs olarak adlandırılır.

Diskoid menisküs, bir tür kıkırdak dokusu olan menisküsün, farklı etkenlere bağlı olarak şekil itibariyle normalden daha kalın olduğu ve daha az kolajen içerdiği bir anomalidir. Daha çok lateral yani dizin dış kısmındaki menisküste görülen diskoid menisküs, menisküsün C harfine benzer yapısı yerine tam veya kısmi daire şeklinde olması olarak da açıklanabilir. Bazı vakalarda yarım ay şeklinde de görülebilir. Diskoid menisküs, sağlıklı menisküse kıyasla daha kalındır ve kaval kemiği yüzeyinde daha fazla alan kaplar. Diskoid menisküsün mikro yapısı ise kolajen liflerinin içeriği ve düzeni açısından farklıdır. Daha çok çocuklarda görülür ve erişkinlerde nadiren belirtiye yol açar. Medial diskoid menisküs ise dizin dış kısmındaki menisküste görülen farklılığı tanımlar. Lateral diskoid menisküs vakalarına göre çok daha ender görülür.

Diskoid Menisküs Belirtileri Nelerdir?

Diskoid menisküs, normal hilal şeklindeki menisküsün anatomik bir çeşididir. Genellikle daha kalındır ve disk veya daire şeklindedir. Diskoid menisküs, normal şekilli bir menisküsle karşılaştırıldığında yaralanmaya daha yatkındır. Diskoid menisküs varlığında kişi genellikle bir belirti hissetmez. Ancak semptomatik vakalarda, dizde ağrıya ve patlama hissine yol açabilir. Diskoid menisküs vakalarında ortaya çıkan belirtilerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:

• Diz hareketi sırasında kütleme sesi,
• Dizde takılma hissi,
• Ağrı,
• Dizde sertlik ya da şişlik,
• Dizin boşalacağı hissine kapılmak,
• Diz ekleminin tam olarak açılmaması.

Diskoid Menisküs Nedenleri Nelerdir?

Diskoid menisküsün neden kaynaklandığı henüz açıklanamasa da bu konuda araştırmalar devam etmektedir. Diskoid menisküs, konjenital yani doğuştan gelen bir kusurdur. Diskoid menisküs yaralanmaları ise çoğunlukla hızlı yön değiştirme ve dönme gerektiren aktiviteler sırasında meydana gelir. Ayrıca ayak zeminde sabitken vücudun dönme hareketini tamamlanmamış olması da diskoid menisküs yaralanmalarına neden olabilir. Ancak çoğu insan, menisküs yapısında anormallik olduğunu fark etmez. Diskoid menisküs varlığı kişinin, hareketlerini sınırlamasına yol açmaz. Hatta çoğu profesyonel sporcu bile diskoid menisküs ile aktif yaşamlarına devam eder. Bu durum diskoid menisküsün, belirtiye yol açmamasından kaynaklanır. Bu tip vakalarda diskoid menisküs varlığı farklı bir sağlık problemi nedeniyle yapılan artroskopi sırasında ya da MR görüntülemesi sırasında fark edilir. Herhangi bir yakınmaya yol açmayan diskoid menisküsün tedavi edilmesi de gerekmez. Ancak semptomatik diskoid menisküs vakalarında tedavi, cerrahi olarak yapılır. Sıklıkla sorulan “Diskoid menisküs ameliyatı nasıl yapılır?” sorusundan önce “Diskoid menisküs nasıl teşhis edilir?” sorusunu yanıtlamak gerekebilir.

Diskoid Menisküs Tanısı Nasıl Koyulur?

Genellikle çocukluk döneminde belirtilere yol açan diskoid menisküs, herhangi bir semptoma yol açmadığı sürece tedavi gerektirmez. Ancak diskoid menisküs belirtileri varlığında kişinin bir ortopedi doktoruna muayene olması gerekir. Diskoid menisküs belirtileri ile ortopedi uzmanına başvurulduğunda hekim, öncelikle kişinin anamnezini alır ve ardından fizik muayenesini yapar. Fizik muayene sırasında hekim, diz eklemini büker ve açar. Çoğunlukla bir kütleme sesi ya da hareket kısıtlılığı mevcuttur. Bazı vakalarda menisküsün bir kısmı, diz ekleminden dışarı fırlar ve cilt yüzeyinden görülebilir. Diskoid tanısı için hekim bazı radyolojik görüntüleme tetkikleri isteyebilir:

• Röntgen: Röntgen görüntülemesi, menisküs gibi yumuşak dokuların yırtıklarını göstermese de dizde başka bir problemin olup olmadığını tespit etmek için kullanılır. Ayrıca diskoid menisküs çok kalın olduğu için dizin dış kısmında, uyluk ile kaval kemikleri arasındaki boşluğun varlığı araştırılabilir.
• MR: Diz eklemindeki yumuşak dokularının ayrıntılı görüntülenmesi için kullanılır. Diskoid menisküs tanısı için en iyi görüntüleme yöntemidir. MR, diskoid menisküsün anormal şeklini ve menisküs içindeki mevcut yırtıkları gösterebilir. MR görüntülemesi ile her iki dizin yapısal farklılıkları da rahatlıkla incelenebilir. Diskoid menisküs varlığında diz eklemini oluşturan kemikler arasındaki boşluk, sağlıklı dize kıyasla daha fazladır.

Elde edilen bulgular ışığında diskoid menisküs tanısı koyulur. Şikayetlerin şiddetine göre tedavi planlanır.

Diskoid Menisküs Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Herhangi bir belirtiye yol açmayan diskoid menisküs vakaları çoğunlukla, farklı bir rahatsızlığın tanısı için yapılan tetkikler sırasında fark edilir. Bu tip vakalarda diskoid menisküs tedavi edilmez. Ancak diskoid menisküs belirtilerinin varlığında tedavi cerrahi yöntemlerle yapılır. Farklı bir deyişle diskoid menisküs ameliyatsız tedavi seçeneği bulunmaz. Diskoid menisküs ameliyatı, halk arasında kapalı ameliyat ya da anahtar deliği ameliyatı olarak bilinen artroskopi yöntemi ile yapılır. Ortopedi cerrahı, diz çevresine birkaç küçük kesi açar ve ardından kesilerden optik görüntüleyiciyi ve cerrahi el aletlerini sokar. Operasyon sırasında genel, lokal veya bölgesel anestezi kullanılabilir. Ancak diskoid menisküs ameliyatında genellikle genel anestezi tercih edilir. Yırtık olmayan diskoid menisküs vakalarında, diskoid menisküs C harfi şekline getirilir. Diskoid menisküs yırtığı varlığında cerrah, yırtık kısmı çıkarabilir. Operasyonun tamamlanmasının ardından kişi genellikle aynı gün taburcu edilir. Ancak bu durum, yapılan işlemin niteliğine, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Diskoid menisküs tedavisi sonrasında diz, korse ya da bandajla desteklenir. Kişinin kısa bir süre ile koltuk değneği kullanması önerilebilir. Küçük çocuklarda ise birkaç hafta süreyle tekerlekli sandalye kullanımı gerekebilir. İyileşmenin ardından hekim, kas gücünün ve hareket açıklığının tekrar kazanılması için fizik tedavi egzersizleri önerebilir. Bu egzersizler evde ya da fizyoterapist eşliğinde yapılabilir.

Diskoid menisküs artroskopi yöntemi ile tedavi edildiğinden iyileşme süreci hızlıdır. Ancak hekim bazı vakalarda belirli bir süreyle futbol, basketbol ve tenis gibi diz eklemini zorlayan aktivitelerden uzak durulmasını önerebilir.

Eğer sizde ya da bir yakınınızda diskoid menisküs belirtileri varsa bir ortopedi uzmanına muayene olmayı ihmal etmeyin.