- [email protected]
- 08508116629
Çocuklarda Bel Ağrısı Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Bel ağrısı, çağın getirdiği sedanter yaşam tarzına bağlı olarak hemen her yaşta görülen bir sağlık sorunudur. Gelişmiş toplumlarda son derece sık rastlanan bel ağrısı, kişinin hareketlerinin kısıtlanmasına yol açan önemli bir sağlık sorunudur. Bel ağrısı yalnızca yetişkinleri ve yaşlıları değil çocukları da etkileyebilir. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalar, bel ağrısının gençlik hatta çocukluk çağında yapılan bazı yanlış hareketlerden kaynaklanabileceğini gösterir. Hareketsiz yaşam, uzun süre bilgisayar ve akıllı cihazlar başında zaman geçirmek, postür bozukluğu, masa ve sandalye gibi gereçlerin çocuğun fiziksel yapısına uygun olmaması, ağır sırt çantası taşımak gibi pek çok etken çocuklarda bel ağrısını tetikleyen faktörlerden arasında sayılabilir. Tüm bunların yanı sıra skolyoz gibi bazı önemli rahatsızlıklar da çocukluk dönemi bel ağrısı oluşumuna yol açabilir. Çocuklarda bel ağrısının nedenleri konusuna geçmeden önce sıklıkla sorulan “Çocuklarda bel ağrısı nedir?” sorusunu yanıtlamak faydalı olabilir.
Çocuklarda ve ergenlik dönemindeki bireylerde sırt ağrısının en fazla karşılaşıldığı nokta, bel bölgesidir. Çocuklarda bel ağrısı, 12. kaburga ile gluteal yani popo bölgesi arasında hissedilen sızı olarak tanımlanabilir. Çocukluk dönemi bel ağrılarının görülme sıklığı %9 ila %66 arasında değişir. Orandaki bu farklılık, yeni yapılan çalışmalarda çocuklarda bel ağrısına çok daha fazla rastlanmasından kaynaklanır. Çocukluk döneminde bel ağrısının görülme sıklığı yaşın ilerlemesiyle de artar. Farklı bir deyişle ergenlik dönemindeki kişilerde bel ağrısı şikayeti, çocuklara kıyasla daha yüksektir. Çocuklarda görülen mekanik temelli bel ağrıları, çoğunlukla 3 hafta kadar sürer. 4 haftadan uzun süren ve şiddetini artıran bel ağrısı yakınmalarında ise ciddi bir patoloji olma olasılığı bulunur. Bu durum genellikle 3 yaş ve altındaki çocuklarda daha sıktır. Çocuklarda gece görülen bel ağrısı, inflamatuar, enfeksiyon ya da onkojenik yani tümör varlığı gibi nedenlere bağlı olabilir. Çocuklarda mekanik nedenli bel ağrılarında belirtiler, yürüme gibi aktiviteler sırasında artar. İnflamasyona bağlı olarak oluşan bel ağrılarında ise ağrı şikayetine sabah tutukluğu eşlik edebilir. Ağrı, hareketle birlikte azalma eğilimindedir. Çocukluk dönemi bel ağrısı bu şekilde açıklanabilir. Merak edilen bir diğer soru ise “Çocuklarda bel ağrısı neden olur?” şeklindedir.
Çocuklarda bel ağrısı pek çok farklı nedene bağlı olarak görülebilir. Mekanik nedenler ve enfeksiyon başta olmak üzere, inflamasyon ve tümör varlığı gibi etkenler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu noktada mekanik bel ağrısını açıklamak gerekebilir. Çocuklarda mekanik bel ağrısı, bel bölgesini etkileyen kasların gerilmesi ile ortaya çıkar. Yanlış hareketlere bağlı olarak bölge kaslarının zedelenmesi de çocuklarda mekanik bel ağrısına yol açabilir. Çocuklar bu ağrıyı, acıma ya da yanma şeklinde tarifleyebilir. Mekanik bel ağrılarında sabah saatlerinde hissedilen tutukluk hissi, yarım saatten kısa sürer. Ağrı, aniden veya yavaş yavaş ortaya çıkabilir ya da hızla şiddetini artırabilir. Genellikle istirahat ile iyileşir. Mekanik bel ağrısının çocuklarda oluşumu genellikle hareketsizlik, obezite ve ani yapılan hareketlerden kaynaklanır. Çocuklarda tümör varlığına bağlı olarak oluşan bel ağrısı şikayeti ise genellikle 4 haftadan uzun sürer. Ağrı geceleri artar, çocuk sürekli olarak kendini yorgun hisseder. Bel ağrısına ek olarak bacak ve kollarda ağrı, uyuşma, his kaybı görülebilir. Yürüme güçlüğü, idrar tutamama, kilo kaybı gibi ciddi belirtiler görülebilir. Çocuklarda inflamasyona bağlı bel ağrısı ise genellikle ankilozan spondilit, osteomiyelit, jüvenil idiopatik artrit, artrit, apofizit ve diskit gibi rahatsızlıklara bağlı olarak oluşur. Scheuermann kifozu, spondilolizis ve spondilolistezis gibi gelişimsel dönem rahatsızlıklarına bağlı olarak da çocuklarda bel ağrısı yakınması oluşabilir. Tüm bunlara ek olarak psikososyal problemler, davranış bozuklukları, somatik bozukluklar da bel ağrısı nedenleri arasında sayılabilir.
Çocuklarda bel ağrısı belirtileri altta yatan etkene bağlı olarak farklılık gösterebilir. Ayrıca görülen belirtiler, çocuğun yaşına ve genel sağlık durumuna göre de farklılaşabilir. Bel ağrısı ile ortaya çıkan ateş, enfeksiyon ya da tümör varlığına işaret edebilir. Diskit rahatsızlığı ise genellikle 10 yaşından küçük çocuklarda, ateş, iştah kaybı, halsizlik ve öfke hali gibi belirtilere neden olabilir. 1 ila 3 yaş aralığındaki çocuklarda ise yürümenin bırakılması şeklinde semptoma yol açabilir. Yaşça daha büyük çocuklarda bel ağrısına, karın ağrısı eşlik edebilir. Fıtıklaşmış disk, kırık ve kas gerilmesine bağlı olarak görülen bel ağrısı ise çoğunlukla akut olarak ortaya çıkar. Bel ağrısı iki bacağa da yayılabilir. Pars interarticularis kırığında, şiddetli ağrı görülebilir. Skolyoz varlığında ise omurga eğrilikleri, boy kısalığı, akciğer kapasitesinde azalma, kireçlenme gibi pek çok farklı sorun, çocuklarda bel ağrısı şikayetine ek olarak görülebilir. Skolyoz, kalp ve akciğer fonksiyonlarını etkileyebilen önemli bir sağlık problemidir.
Çocuklarda bel ağrısı tanısı, ebeveynden ve eğer yaşı uygunsa çocuktan anamnez alınması ile başlar. Ardından çocuğun fizik muayenesi yapılır. Çocuğun ayakta duruşu, duruş sırasında bel pozisyonu gözle kontrol edilir. Orta hatta, olası defektlere ait semptomların varlığı araştırılır. Asimetri veya belirgin hizalanma, bacak uzunluğu uyuşmazlığı, orta hat hemanjiomları değerlendirilir. Çocuğun eğilmesi ya da parmak ucuna yükselmesi gibi bazı hareketleri yapması ile ağrının şiddetinde değişim olup olmadığı kontrol edilir. Bu noktada hekim çocuğa bazı testler yapabilir:
Omurganın esneme kabiliyeti tanı için yardımcı olabilir. Kuvvet testi, duyusal ve refleks testleri yapılır. Gerekli durumlarda ortopedi doktoru, röntgen, BT ve MR gibi radyolojik görüntüleme tetkiklerinin yapılmasını isteyebilir. Fıtık veya tümör varlığı, yumuşak doku enfeksiyonları gibi pek çok etken radyolojik görüntülemelerin ardından değerlendirilir. Kemik taraması yapılabilir. Bazı vakalarda enfeksiyon varlığının araştırılması için kan düzeyinde C-reaktif protein ölçümü (CRP) düzeyi araştırılabilir. Buna ek olarak ayırıcı tanı için diğer laboratuvar testlerinin de yapılması gerekebilir. Elde edilen bulguların değerlendirilmesinin ardından çocukta bel ağrısı şikayetine yol açan etken saptanır ve uygun tedaviye başlanır.
Çocuklarda bel ağrısı tedavisi, ağrıya yol açan etkene bağlı olarak farklı şekillerde yapılabilir. Aşırı ya da yanlış kullanım sonucunda kasların zorlanması gibi nedenlerden kaynaklanan bel ağrısı şikayetlerinde, nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ve ağrı kesiciler reçete edilebilir. Egzersiz ve doğru postür konusunda aileye bilgi verilir. Kifoz, yani kamburluk varlığında, duruş egzersizleri önerilebilir. Scheuermann kifozu olarak bilinen yapısal kamburluk varlığında korse kullanımı ve/veya cerrahi müdahale gerekebilir. Dolayısıyla çocuklarda bel ağrısının neden kaynaklandığı, tedavinin büyük oranda şekillenmesini sağlar.
Eğer sizin çocuğunuzda da bel ağrısı şikayeti varsa bir ortopedi uzmanı ile görüşebilirsiniz.
