- info@omeryavuz.com.tr
- 08508116629
Akromioklavikular (AC) Osteoartrit Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?
Yaygın olarak bilinenin aksine omuz, tek bir eklemden oluşmaz. Son derece geniş hareket alanına sahip olan omuzda en yaygın bilinen eklem, humerus yani üst kol kemiği ve kürek kemiğinin oluşturduğu yapıdır. Bu eklem, tıp literatüründe glenohumeral eklem (GH) olarak geçer. Ancak omuz ekleminde 3 farklı eklem daha bulunur. Bunlardan biri olan akromioklavikular eklem (AC), skapula yani kürek kemiği ve köprücük kemiğini (klavikula) birbirine bağlar. Omuzun üst kısmında bulunan bu eklem, kolun baş üstü hareketlerinin yapılmasına olanak tanır. Kürek kemiğini destekler ve kola, daha geniş açıyla dönüş imkanı sağlar. Kemiklerin birbirine sürtünmesini önleyen kıkırdak dokusu ise kemikten daha yumuşak ve esnektir. Kauçuk benzeri bir yapıya sahip olan kıkırdak, iki kemik arasında tampon görevi görür; ilgili bölgenin kayganlığını sağlayarak kemikleri korur.
Osteoartrit ise kireçlenme ya da eklem iltihabı olarak adlandırılabilir. Eklemde yer alan kıkırdakta aşınmaya, yıpranmaya ve bozulmaya neden olur. Kıkırdak dokusunda bozulma meydana geldiğinde, eklem içinde yer alan kemik yüzeyleri birbirine temas eder ve kemiklerin uç kısımları deforme olur. Meydana gelen bu zedelenme, eklemde şişlik ve ağrı gibi yakınmalara yol açar. Özellikle eklemin sağladığı hareket imkanı olan elin baş üstü pozisyona getirilmesi durumunda ağrı şiddetlenir. Hareket kısıtlılığı oluşur.
Akromioklavikular osteoartrit, glenohumeral osteoartritten daha sık görülür. Fizik muayene sırasında kol, 90 derece yana açıldıktan sonra ağrı şiddetini artırır. Röntgen görüntülemesinde kıkırdağın inceldiği görülebilir. Akromioklavikular osteoartrit tedavisi ise aktivite değişikliği, fizik tedavi uygulamaları ve cerrahi girişimler gibi pek çok farklı yöntemle yapılabilir. Sıklıkla merak edilen, “Akromioklavikular osteoartrit nasıl tedavi edilir?” sorusundan önce “Akromioklavikular osteoartrit nedir?” sorusunu yanıtlamak gerekir.
Akromioklavikular osteoartrit, omuzda ağrı, sertlik ve zayıflığa yol açan bir tür omuz kireçlenmesidir. AC eklem artriti olarak da adlandırılan akromioklavikular osteoartrit, kıkırdakta ve akromioklavikular eklemdeki diğer yapılarda dejeneratif değişimlere neden olur. AC eklemi, kolun başın üzerine kaldırılmasına ve kolun vücut boyunca hareket ettirilmesine olanak sağlar. Eklemde kemikler arasında bulunan kaygan eklem kıkırdağı, normalde bu hareketi sağlamaya yardımcı olur. Ancak akromioklavikular eklem osteoartriti varlığında, akromionun (omuzun üst tarafında yer alan kemik) içini ve köprücük kemiğinin ucunu kaplayan kıkırdak iltihaplanır. Bu iltihaplanma, yaşlanmaya bağlı aşınma ve yıpranma gibi nedenlerden oluşabilir. Ayrıca akromioklavikular eklemin egzersiz sırasında ya da mesleki olarak aşırı kullanımı nedeniyle yaralanmasından da kaynaklanabilir. Önceden geçirilen travmalar da Akromioklavikular osteoartrite yol açabilir. Akromioklavikular eklemdeki kıkırdak hasar görünce, akromion ile köprücük kemiğinin ucu arasındaki boşluk daralır veya tamamen kaybolur. Sonuç olarak kemikler birbirine sürtünmeye başlar. Aşınma, daha sonra iki kemik üzerinde oluşabilir. Bu da eklemde daha fazla sürtünmeye ve zedelenmeye yol açabilir. Akromioklavikular eklem osteoartritinden kaynaklanan ağrı, şişlik ve hassasiyet genellikle omzun ön ve üst kısmında hissedilir. Akromioklavikular eklem osteoartriti, bir rafa uzanmak veya emniyet kemeri takmak gibi basit hareketleri zor ya da imkansız hale getirebilir.
Akromioklavikular osteoartritin (AC eklem artriti) belirtileri, yavaş yavaş şiddetlenme eğilimindedir. Bazı durumlarda ağrı iyileşiyor gibi görünse de ilerleyen dönemde daha da kötüleşir. Birçok insan başlangıçta omuz ağrısını veya sertliğini, egzersiz eksikliğine ya da yaşlanmaya bağlar. Erken dönemde tanı alan vakalarda, hekim tavsiyesi ile aktivite değişimi gibi bazı basit yöntemleri uygulamak, akromioklavikular osteoartrit belirtilerinin ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bu durum, kişiyi akromioklavikular osteoartritten kaynaklanabilen tendinit ve omuz sıkışma sendromu gibi diğer omuz eklemi rahatsızlıklarına karşı korur. Yaygın görülen akromioklavikular osteoartrit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Pek çok insanda, yaşın ilerlemesiyle birlikte akromioklavikular osteoartrit görülebilir. AC eklem artriti görülen çoğu insanda bir veya daha fazla risk faktörü vardır. Risk faktörlerinin bir kısmı şunlardır:
Omuzun karmaşık anatomik yapısı nedeniyle omuz, çeşitli problemlere açıktır. Bazı vakalarda iki veya daha fazla ağrılı durum bir arada ortaya çıkar. Örneğin, akromioklavikular osteoartrit; omuz sıkışma sendromu ya da glenohumeral osteoartrit ile birlikte görülebilir. Dolayısıyla tek bir muayene ya da tetkik ile akromioklavikular osteoartriti kesin olarak teşhis edemez. Bu nedenle ortopedi uzmanı, yansıyan ağrıya neden olabilen rotator manşet sorunları veya servikal dejeneratif disk hastalığı gibi diğer potansiyel ağrı kaynaklarını ekarte etmek için kapsamlı bir yaklaşımda bulunur. 50 yaşın üzerindeki çoğu bireyde, ağrı ya da başka belirti olmayabilir. Bu nedenle hekim, röntgen ve MR gibi radyolojik tetkikler isteyebilir. Ancak öncelikle, ortopedi doktoru kişinin anamnezini alır ve ardından fizik muayenesini yapar. Radyolojik görüntüleme tetkikleri isteyebilir. Ayrıca lokal anestezik enjeksiyonu yaparak şikayetlerin hafifleyip hafiflemediğini gözlemleyebilir. Hafifleyen ağrı genellikle akromioklavikular osteoartrit tanısını destekler. Ağrının devam etmesi durumunda rotator manşet yaralanması gibi farklı rahatsızlıkların varlığı araştırılır. Gerekli durumlarda laboratuvar testlerinin yapılması gerekebilir. Laboratuvar testleri, kan alınmasını veya omuz ekleminin aspirasyonunu içerebilir. Elde edilen bulgular ışığında akromioklavikular osteoartrit tanısı koyulur.
Akromioklavikular osteoartrit tedavisi, cerrahi dışı ve cerrahi yöntemlerle yapılabilir. Bu noktada belirleyici olan, kişinin şikayetlerinin şiddeti, genel sağlık durumu ve beklenen hareket açıklığıdır. Bazı vakalarda aktivite kısıtlaması, sıcak ya da soğuk kompres uygulamaları, fizik tedavi egzersizleri, şikayetlerin hafiflemesi ya da ortadan kalkması için yeterli olur. Hafif şiddetli vakalarda ise bunlara ek olarak, asetaminofen gibi oral analjezikler, nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar, topikal kremler, jeller ya da spreyler reçete edilebilir. Steroid enjeksiyonları yapılabilir. Bu tedavi yöntemlerinden yanıt alınamaması durumunda ya da belirtilerin çok şiddetli olduğu vakalarda ise akromioklavikular eklem cerrahisi uygulanabilir. Akromioklavikular osteoartrit ameliyatları çoğunlukla artroskopik yöntemle ya da halk arasında bilinen adıyla kapalı ameliyat yöntemiyle yapılır.
Eğer sizde ya da bir yakınınızda akromioklavikular osteoartrit belirtileri varsa bir ortopedi doktoruna muayene olmayı ihmal etmeyin.
